Bodem

Het decreet bodemsanering en het bijhorende Vlarebo (Vlaams Reglement Bodemsanering) vormen het wettelijk kader van het bodembeheer. De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM staat in voor het bodembeheer in Vlaanderen.

Voor wie?

Vroeg of laat krijgt iedereen te maken met minstens één aspect van bodembeheer: als je een stuk grond koopt of verkoopt, is een bodemattest noodzakelijk. Voor meer informatie betreffende overdrachten van gronden kan je terecht op de site van de OVAM. De handleiding vindt je op de link van OVAM.

Eén van de belangrijkste doelen van het Bodemsaneringsdecreet van 22 februari 1995 is om bescherming te bieden aan een potentiële koper van een mogelijk verontreinigde grond. Via het decreet wordt het gevaar vermeden dat een grond waar een risico aan vastzit, overgedragen wordt aan een persoon die het slachtoffer dreigt te worden van zijn eigen onwetendheid over de toestand van die grond. Vooraleer een overeenkomst te sluiten over de overdracht van gronden, moet de overdrager sinds 1 oktober 1996 bij de OVAM een bodemattest aanvragen.

De OVAM heeft een gegevensbank, een grondeninformatieregister ontworpen, waarin uitgebreide dossiers met alle gekende gegevens over een grond, verontreinigingen en de saneringsfasen worden opgenomen.

Procedure

Aanvraagformulieren allerhande kan je simpelweg downloaden, invullen en doorsturen via de website van OVAM.

Bedrag

Retributie voor het aanvragen van een bodemattest: Er wordt een retributie van 34€ per kadastraal perceel aangerekend. Voor gronden die één of meer delen van een kadastraal perceel omvatten wordt 135€ per deel van een kadastraal perceel aangerekend.

Alle betalingen voor bodemattesten toekomen op het rekeningnummer IBAN: BE 17 3751 1171 8821 met BIC BBRUBEBB.

Uitzonderingen

Het Bodemdecreet heeft als doelstelling de koper van een onroerend goed te beschermen. Niemand wil immers ongewenst met een verontreinigde grond opgezadeld worden. Daarom zijn er strengere verplichtingen bij overdracht van gronden die een hoger risico op bodemverontreiniging hebben, de zogenaamde risicogronden.

Grondverzet
Grondverzet is het uitgraven van de bodem en de grond transporteren of ergens anders gebruiken voor de nivellering of ophoging van een terrein. 
Ook hieromtrent bestaat een regelgeving. Deze legt vast hoe je met de uitgegraven bodem moet omgaan op de plaats van uitgraving, tijdens het transport en op het terrein waar de uitgegraven bodem gebruikt zal worden. Bij alle stappen van het grondverzet moet aan bepaalde voorwaarden voldaan zijn. Dit wordt een traceerbaarheidssysteem genoemd. Op die manier kan de herkomst van een uitgegraven bodem steeds achterhaald worden, ongeacht de bestemming. 

Grondeninformatieregister 
Wil je weten of er op de grond die je wil kopen of verkopen een bodembedreigende activiteit is gebeurd? Ga zelf goed na ter plaatse of je geen aanwijzingen ziet: een oude tank, een verluchtingsbuis van een ondergrondse benzinetank... 

Vlarebo 
Het Bodemdecreet stelt het identificeren van verontreinigde gronden prioritair. Je kunt daarom een lijst van inrichtingen die mogelijk bodemverontreiniging veroorzaken, terugvinden in bijlage I van het VLAREM, kolom 8. Men kan nagaan of een grond risicogrond is of niet. Waren er dergelijke risico-inrichtingen aanwezig ter plaatse of niet.
Je kan ook nagaan of het om een risicogrond gaat door andere informatiebronnen te raadplegen: gemeentelijke inventaris van de risicogronden, informatie van de eigenaar en omwonenden, archieven, oude foto's,...
De milieudienst kan je hiermee van dienst zijn.

Meer info

Bodemsaneringsorganisatie

Voor bepaalde sectoren kan het oprichten van een bodemsaneringsorganisatie een belangrijke financiële ondersteuning bieden bij de aanpak van de historische bodemverontreiniging. Voordat zo'n bodemsaneringsorganisatie opgericht kan worden, is een goede haalbaarheidsstudie belangrijk.

Het draaiboek 'Oprichting bodemsaneringsorganisaties: Voorbereidend werk voor indienen erkenning' kan een nuttige leidraad zijn. Eveneens werd een draaiboek 'Oprichting bodemsaneringsorganisatie: Toekennen erkenning bodemsaneringsorganisatie' opgesteld waarbij het toetsingskader voor de OVAM wordt aangegeven. Deze vindt u terug in de rechterkolom bij 'Publicaties'.

In België wordt al enkele jaren gewerkt aan een alternatieve financiering van bodemsanering, via zogenaamde fondsen. Concreet zijn er initiatieven voor deze sectoren: